PITANJE:
Narodni poslanik Perica Bundalo, Klub poslanika SDS, postavio je na Petoj sjednici održanoj 11. juna 2019. godine
POSLANIČKO PITANJE
MINISTRU POLJOPRIVREDE, ŠUMARSTVA I VODOPRIVREDE
Hemijska prerada kukuruza ''Draksenić'' Kozarska Dubica, kao nosilac razvoja, ne samo opštine, nego i regije i šireg kraja i kapaciteta prerade od 55 hiljada tona kukuruza godišnje je dospjela u dugove preko 13 miliona maraka, a ukupna vrijednost imovine procijenjena 8,5 miliona maraka. Prije dvadesetak dana prestala je s radom, a 180 radnika je otišlo, na takozvano čekanje, odnosno na ulicu. Italijanski pertner koji je tamo prisutna od 2001. godine, Sedamil, demontira svoju opremu i vraća je u Italiju, ta opreme je bila vrijednosti oko 2 miliona eura.
Zašto je Vlada kao većinski vlasnik ovog preduzeća sa 75% dozvolila da ovo preduzeće propadne?
Ko je za ovo odgovoran, šta će sa 170 radnika i imate li konačno i kvalitetno rješenje za ovo?
ODGOVOR:
Broj: 12.03.3-011-277/19
Datum:
NARODNA SKUPŠTINA
REPUBLIKE SRPSKE
PREDMET: Odgovor na poslaničko pitanje
Narodni poslanik Perica Bundalo, Klub poslanika SDS, na 5. sjednici Narodne skupštine Republike Srpske održanoj 11, 12. i 13. juna 2019. godine, postavio je sljedeće poslaničko pitanje:
„Hemijska prerada kukuruza „Draksenić“ Kozarska Dubica, kao nosilac razvoja, ne samo opštine nego i regije i šireg kraja i kapaciteta prerade od 55 hiljada tona kukuruza godišnje je dospjela u dugove preko 13 miliona maraka, a ukupna vrijednost imovine procijenjena 8,5 miliona maraka. Prije dvadesetak dana prestala je s radom, a 180 radnika je otišlo, na takozvano čekanje, odnosno na ulicu. Italijanski partner koji je tamo prisutan od 2001. godine, Sedamil, demontira svoju opremu i vraća je u Italiju, ta oprema je bila vrijednosti oko 2 miliona eura.
Zašto je Vlada kao većinski vlasnik ovog preduzeća sa 75% dozvolila da ovo preduzeće propadne?
Ko je za ovo odgovoran, šta će sa 170 radnika i imate li konačno i kvalitetno rješenje za ovo?“
U skladu sa članom 80. Poslovnika o radu Vlade Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 123/18), kao i čl. 263 i 264. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 31/11 i 34/17), dajemo sljedeći
ODGOVOR
„HPK“ Hemijska prerada kukuruza a.d. Draksenić – Kozarska Dubica je jedan od značajnijih poslodavaca u Kozarskoj Dubici, kapaciteta prerade 55.000 tona merkantilnog kukuruza.
Od 2002. godine preduzeće posluje kao Akcionarsko društvo. Vlasnik većinskog kapitala je Akcijski fond Republike Srpske (68,58%).
U preduzeću se od 2002. godine radio doradni posao za poslovnog partnera iz Italije.
Proizvodnja je pokrenuta 2012. godine, kada su određena kreditna sredstva uložena u proizvodni pogon i opremu, čime je iskorištenost kapaciteta iz godine u godinu bila veća. Tako je u 2012. godini prerađeno cca 4.000 tona kukuruza, 2013. godine 7.000 tona, 2014. godine 10.000 tona, 2015. godine 16.000 tona, a u 2016. godini ostvarena je rekordna proizvodnja i prerađeno je 41.000 tona kukuruza.
Problemi za „HPK“ Hemijska prerada kukuruza a.d. Draksenić javljaju se u julu 2016. godine kada se desio državni udar u Turskoj, gdje su izvozili najveće količine proizvoda. Ukidanje kvota u EU dovelo je do tržišnih viškova šećera, a samim tim i do smanjenja njegove cijene.
Početkom 2017. godine Turska je ograničila uvoz šećera. Kvota određena za BiH iznosila je 20.000 tona, što je značilo i smanjenje robne razmjene između „HPK“ Hemijska prerada kukuruza a.d. Draksenić i partnera iz Turske. Najveći problem predstavljala je činjenica da nije postojala definisana procedura za dobijanje izvozne dozvole za izvoz proizvoda u Tursku. To je praktično značilo potpuni prestanak izvoza proizvoda ovog Društva u Tursku.
Nakon prestanka rada sa partnerima iz Turske proizvodnja je značajno smanjena, a samim tim i prihodi Društva. S obzirom na novonastalu situaciju Društvo je bilo prinuđeno da plaća samo dio obaveza neophodnih da fabrika radi, a kao posljedica takvog poslovanja, koji je bio jedini mogući način poslovanja, javlja se nagomilanost dugovanja, koja iznose cca 11 miliona KM.
Poseban teret za cjelokupno poslovanje Društva predstavljaju obaveze iz ranijeg perioda pristigle na naplatu. Ipak postoji realna šansa da se problemi prevaziđu i ovo privredno društvo dovede u poziciju da iz svoje proizvodnje uredno izvršava sve svoje obaveze.
Šansa se ogleda u činjenici da je ukinuta kvota za izvoz proizvoda u Tursku. Uprava „HPK“ Hemijska prerada kukuruza a.d. Draksenić je odmah po ukidanju kvota obavila nekoliko sastanaka na kojima je utvrđeno interesovanje Turske za proizvode ovog Društva, te je postignut dogovor za isporuku određenih količina proizvoda na tržište Turske.
Partner iz Italije, Sedamyl, prekinuo je saradnju sa HPK iz razloga što su investirali u drugu fabriku koja radi za njih. Obustavljena je proizvodnja polovinom maja 2019. godine i radnici poslani na čekanje, ali je nakon mjesec dana proizvodnja pokrenuta i radnici vraćeni na posao.
Vlada Republike Srpske reagovala je na način da je urađen reprogram obaveza koje Društvo ima prema Poreskoj upravi Republike Srpske i prema Robnim rezervama Republike Srpske – u stečaju. Odlukom o odobravanju sredstava („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 40/19) odobrena su i isplaćena sredstva u visini od 300.000,00 KM. Takođe, obezbijeđene su 2.000 tona kukuruza iz Robnih rezervi Republike Srbije, kako bi fabrika imala dovoljne količine sirovine i kako bi prevazišla probleme u kojima se našla.
Uvažavajući značaj „HPK“ Hemijska prerada kukuruza a.d. Draksenić kao jednog od značajnijih poslodavaca u Kozarskoj Dubici, kao i vezu sa 500 kooperanata – proizvođača kukuruza, koji direktno zavise od ovog Društva, Vlada Republike Srpske će podržati ovo akcionarsko društvo i pomoći u prevazilaženju nagomilanih problema.
M I N I S T A R
dr Boris Pašalić