PITANJE:
Narodni poslanik Stevo Joksimović, Klub poslanika SDS, postavio je na Osamnaestoj sjednici, održanoj 28. septembra 2021. godine
POSLANIČKO PITANJE
PREDSJEDNIKU VLADE REPUBLIKE SRPSKE
Sa problemom Gudronske jame i gudronskog otpada ova Narodna skupština upoznata je putem poslaničkog pitanja prema Ministarstvu za prostorno uređenje i ekologiju i građevinarstvo, mislim negdje 2015-2016. godine. Poslije toga uslijedio je niz aktivnosti, analize, izrada projekata, utvrđivanje i odabir metoda sanacije saniranja gudrona, određivanje rokova po kojima se ovaj problem treba konačno riješiti, po tim utvrđenim i usvojenim rokovima ovaj problem je trebao biti konačno saniran 2019. godine.
Kulminaciju svega ovoga na terenu imamo situaciju da je tamo još uvijek 22.000 tona izuzetno opasnog otpada i kulminaciju imamo ovoga da je u periodu visokih temparatura bila nesnošljiva situacija zbog pojave požara na tom području.
ODGOVOR:
Broj: 15.04-011-310/21
Datum: 27.10.2021. godine
NARODNA SKUPŠTINA
REPUBLIKE SRPSKE
Predmet: Odgovor na poslaničko pitanje
Narodni poslanik Stevo Joksimović, Klub poslanika SDS, postavio je na Osamnaestoj sjednici Narodne skupštine Republike Srpske, održanoj 28. septembra 2021. godine, Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske sljedeće poslaničko pitanje:
„Sa problemom gudronske jame i gudronskog otpada ova Narodna skupština upoznata je putem poslaničkog pitanja prema Ministarsvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju, mislim negdje 2015 – 2016. godine. Poslije toga uslijedilo je niz aktivnosti, analize, izrade projekta, utvrđivanje i odabir metoda sanacije saniranja gudrona, određivanje rokova po kojima se ovaj problem treba konačno riješiti, po tim utvrđenim i usvojenim rokovima ovaj problem je trebao biti konačno saniran 2019. godine.
Kulminaciju svega ovoga na terenu imamo situaciju da je tamo još uvijek 22.000 tona izuzetno opasnog otpada i kulminaciju imamo ovoga da je u periodu visokih temparatura bila nesnošljiva situacija zbog pojave požara na tom području.“
U skladu sa članom 80. Poslovnika o radu Vlade Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 123/18), kao i članom 245. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 66/20), dajemo sljedeći:
O D G O V O R
Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske je 2016. godine pripremilo odgovor na poslaničko pitanje koje se odnosilo na zbrinjavanje gudronskog otpada. U odgovoru je navedeno da su u periodu od 1967. do 1992. godine u Rafineriji ulja Modriča prikupljana otpadna motorna i industrijska ulja sa prostora bivše Jugoslavije, nakon čega su tretirana postupkom rerafinacije sa koncentrovanom sumpornom kiselinom i aktivnom glinom. U tehnološkom postupku rerafinacije kao nus proizvod nastajao je rafinerijski otpad (kiseli gudron), koji je odlagan na lokalitetu „Garevac“ u lagunama nastalim iskopavanjem šljunka. Odluka o odlaganju gudrona je donesena 1966. godine u skladu sa tadašnjim propisima i građevinskim dozvolama izdatim od nadležnog organa opštine Modriča. Deponija kiselog gudrona u naselju Garevac, nalazi se van kruga Rafinerije ulja Modriča. Procijenjena količina deponovanog otpadnog materijala se kreće od 20 do 25 hiljada tona. Ovo odlagalište je zatvoreno 1999. godine i od tada se ne vrši odlaganje kiselog gudrona na ovu lokaciju, s obzirom da je „Rafinerija ulja Modriča“ a.d. Modriča od 1996. godine prestala da primjenjuje tehnologiju za obradu otpadnih ulja sa sumpornom kiselinom, tako da se od tada u ovom preduzeću više ne produkuje kiseli gudron. U zemljama nastalim raspadom bivše Jugoslavije ovaj problem je počeo da se rješava tek u sklopu globalne politike približavanja Evropskoj uniji što je podrazumjevalo i uspostavljanje zakonodavno-pravnog i institucionalnog okvira upravljanja otpadom i trajnog zbrinjavanja ove vrste otpada.
U odnosu na prethodnu informaciju kao i okolnosti zbog kojih ovaj problem nije riješen, nastavljene su dalje aktivnosti na iznalaženju najboljeg načina da se ovaj problem trajno riješi. S tim u vezi, od strane predstavnika Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju, Rafinerije ulja Modriča i Rafinerije nafte Brod realizovana je posjeta Belgiji, gdje je prezentovan način na koji je Belgija izvršila zbrinjavanje ove vrste otpada, konačnim zbrinjavanjem solidifikata dobijenog postupkom fizičko – hemijskog tretmana kiselog gudron, koja bi mogla da se primjeni i za rješavanje problema u rafinerijama Brod i Modriča, te remedijaciji i korišćenju lokacije nakon toga, a u skladu sa standardima Evropske unije. Iz razloga upoznavanja sa tehnologijom i načinom zbrinjavanja gudronskog (rafinerijskog) otpada u Njemačkoj, od strane predstavnika Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju, Rafinerije ulja Modriča i Rafinerije nafte Brod realizovana je posjeta kompaniji MUEG sa sjedištem u Lajpcigu. Cilj posjete, pored traženje tehničko – tehnoloških rješenja za zbrinjavanje gudronskog otpada, bilo je i iznalaženje rješenja za povlačenje grant sredstava iz evropskih fondova predviđenih za te namjene.
Imajući u vidu činjenicu da se lokacija kiselog gudrona nalazi u naselju Garevac, van kruga rafinerije, kao i na opštinskom zemljištu u rješavanje problema zbrinjavanja ovog otpada i aktivnosti remedijacije zemljišta treba da bude uključena i opština Modriča.
Upravo, iznalaženje najpovoljnije tehnologije trajnog zbrinjavanja gudronskog otpada bez negativnih uticaja na životnu sredinu i zdravlje ljudi, koristeći znanje i iskustva međunarodnih stručnjaka, doprinjelo je da se dinamika i realizacija ranije utvrđenih aktivnosti na zbrinjavanju gudronskog otpada u postojećim rafinerijama uspori. Odabrana tehnologija zbrinjavanja gudronskog otpada zahtjeva i angažovanje i učešće eksperata čija se iskustva zasnivaju na izvršenim aktivnostima i referencama iz domena zbrinjavanja gudronskog otpada širom svijeta. Prolongiranju aktivnosti je doprinjela i globalna situacija prouzrokovana pandemijom virusa korova COVID 19 iz razloga što se nisu mogle realizovati posjete stručnjaka iz Belgijske kompanije koja je iskazala namjeru da se izvrši procjena stanja na lokaciji i daju preporuke za trajno čišćenje, odnosno zbrinjavanje gudronskog otpada i remedijacija lokaliteta na kojem je izvršeno odlaganje ove vrste otpada u navedenom periodu.
Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske ostaje u potpunosti opredjeljeno da se ovaj problem riješi, na način da tehnologija na bazi koje će biti izvršeno zbrinjavanje gudronskog otpada bude u funkciji zaštite životne sredine i zaštite zdravlja ljudi. S tim u vezi, u 2020. godini izvršena je izmjena Zakona o zaštiti životne sredine na način da je stvoren pravni osnov za donošenje dva podzakonska akta koja su u direktnoj vezi sa zaštitom zemljišta i to: Pravilnik o sadržaju projekta remedijacije i rekultivacije („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 97/20) i Pravilnik o graničnim i remedijacionim vrijednostima zagađujućim, štetnih i opasnih materija u zemljištu („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 82/21).
Prilog:
- Jedan primjerak latiničan,
- dva primjerka ćirilična
- CD (WORD 2003)
MINISTAR
Srebrenka Golić