Narodni poslanik Milanko Mihajilica Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju, između dvije sjednice NS RS
PITANJE:
Narodni poslanik Milan Mihajilica, Klub poslanika PDP, postavio je između dvije sjednice, 21. avgusta 2025. godine
POSLANIČKO PITANJE
MINISTARSTVU ZA PROSTORNO UREĐENJE, GRAĐEVINARSTVO I EKOLOGIJU
Dana 10.8.2025. godine u popodnevnim časovima veliku broj građana uočio je, a 11.8.2025. godine mediji su objavili vijest o ozbiljnoj promjeni izgleda, odnosno boje rijeke Une, na području Unsko-sanskog kantona, a zatim i na području Republike Srpske.
Nakon toga, očigledna promjena rijeke Une predstvaljena je kao zamućenje čiji uzrok do danas nije javno poznat, kao što nisu ni javno distupni detaljni rezultati mikrobiološke analize uzoraka vode sa područja toka rijeke Une u Republici Srpskoj.
Uvažavajući vaše institucionalne nadležnosti i zakonsku obavezu da u konkretnom slučaju preduzmete HITNE aktivnosti i da javnost u Republici Srpskoj i cijeloj Bosni i Hercegovini, a posebno građane koji žive u slivu rijeke Une zbog zabrinutosti i nezadovoljstva postupanjem, informišete o nastaloj situaciji. Pravovremeno, profesionalno, zakonsko postupanje i informisanje od ključne je važnosti i opšti javni interes.
U ime velikog broja zabrinutih građana, tražim detaljnu informaciju o svim preduzetim radnjama, aktivnostima i konkretnim mjerama počev od dana podnošenja prijave, označavanja podnosioca prijave, postupanja po istoj, dostavljenih i (ne) objavljenih rezultata svih izvršenih analiza, pa do pravne kvalifikacije situacije opisane kao zamućenje, uz opis okolnosti koje su utvrđene na osnovu svih dostupnih podataka i dokaza.
ODGOVOR:
Broj: 15.4-011-195/25
Dana: 04.09.2025. godine
NARODNA SKUPŠTINA
REPUBLIKE SRPSKE
Predmet: Odgovor na poslaničko pitanje.-
Narodni poslanik Milanko Mihajilica, Klub poslanika PDP, postavio je između dvije sjednice, 21.08.2025. godine sledeće poslaničko pitanje:
Dana 10.8.2025. godine u popodnevnim časovima veliki broj građana uočio je, a 11.9.2025. godine mediji su objavili vijest o ozbiljnoj promjeni izgleda, odnosno boje rijeke Une, na području Unsko - sanskog kantona, a zatim i na području Republike Srpske.
Nakon toga, očigledna promjena rijeke Une predstavljena je kao zamućenje čiji uzrok do danas nije javno poznat, kao što nisu ni javno dostupni detaljni rezultati mikrobiološke analize uzoraka vode sa područja toka rijeke Une u Republici Srpskoj.
Uvažavajući vaše institucionalne nadležnosti i zakonsku obavezu da u konkretnom slučaju preduzmete HITNE aktivnosti i da javnost u Republici Srpskoj i cijeloj Bosni i Hercegovini, a posebno građane koji žive u slivu rijeke Une zbog zabrinutosti i nezadovoljstva postupanjem, informišete o nastaloj situaciji. Pravovremeno, profesionalno, zakonsko postupanje i informisanje od ključne je važnosti i opšti javni interes. U ime velikog broja s pravom zabrinutih građana,
TEKST PITANjA:
-tražim detaljnu informaciju o svim preduzetim radnjama, aktivnostima i konkretnim mjerama počev od dana podnošenja prijave, označavanja podnosioca prijave, postupanja po istoj, dostavljenih i (ne) objavljenih rezultata svih izvršenih analiza, pa do pravne kvalifikacije situacije opisane kao zamućenje, uz opis okolnosti koje su utvrđene na osnovu svih dostupnih podataka i dokaza.
U skladu sa članom 80. Poslovnika o radu Vlade Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 123/18), kao i članom 245. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 66/20), dajemo sledeći:
ODGOVOR
Dana 13.08.2025. godine, Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju je zaprimilo elektronsku poštu Udruženja „Green team“ Novi Grad, čiji sadržaj i informacije su ukazivale na incident zamućenja vode rijeke Une, koji je generalno ukazivao na realan rizik od zagađenja i koji posljedično može imati negativan uticaj na životnu sredinu i zdravlje ljudi. Elektronsku poštu istog sadržaja dostavila je i JU Park prirode „Una“, koji su istakli da sa zabrinutošću prate situaciju vezanu za ovaj incident.
Odmah po prijemu prethodno navedenih obavještenja, elektronskim putem je obavještena Republička uprava za inspekcijske poslove Republike Srpske, radi hitnog utvrđivanja činjeničnog stanja i preduzimanja radnji iz nadležnosti inspekcije, zajedno sa prilozima.
Dana 15.08.2025. godine, Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju je zaprimilo informaciju i od opštine Novi Grad čiji sadržaj je ukazivao na zabrinutosti stanovništva opštine Novi Grad usljed zamućenja rijeke Une i to u čitavoj svojoj dužini, a koje dolazi sa teritorije BiH. Obavještenje je dostavljeno u cilju preduzimanja svih radnji iz nadležnosti Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju.
Dana 15.08.2025. godine dostavljen je dopis Republičke uprave civilne zaštite Republike Srpske, kojim su od ovog ministarstva zatražene informacije o uzrocima zamućenja rijeke, odgovornostima i mjerama preduzetim u okviru nadležnosti kao i posljedicama po stanovništvo i životnu sredinu.
S obzirom na raspoloživa saznanja, uključujući i naslove iz medija da uzrok problema na rijeci Uni potiče sa teritorije Unsko – sanskog kantona, odnosno sa teritorije Federacije BiH, Ministarstvo je dana 15.08.2025. godine, zatražilo od Federalnog ministarstva okoliša i turizma po hitnom postupku dostavljanje informacije o nastalom incidentu. Informacija je tražena i iz razloga što prema evidenciji Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju nema zagađivača na teritoriji opštine Novi Grad, za koja bi prema prirodi djelatnosti bilo potrebno pribavljanje ekološke dozvole od strane Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju.
O naprijed navedenom postupanju Ministarstva je obavještena Republička uprava civilne zaštite Republike Srpske i opština Novi Grad.
Dana 22.08.2025. godine, zaprimljena je informacija Federalnog ministarstva okoliša i turizma sačinjena dana 19.08.2025. godine, u kojoj se navodi da je postupajući po zahtjevu Ministarstva, Federalno ministarstvo okoliša i turizma odmah obavjestilo nadležne insitucije Unsko – sanskog kantona i Federacije BiH, te zatražilo hitno preduzimanje odgovarajućih aktivnosti. Hitna reakcija i preduzimanje radnji zatraženo je od Federalne uprave za inspekcijske poslove, Agencije za vodno područje rijeke Save, Ministarstva građenja, prostornog urnjđenja i zaštite okoliša Unsko – sanskog kantona, Grada Bihaća i Javnog preduzeća Nacionalni park „Una“. Sve navedene institucije su preduzele aktivnosti iz nadležnosti i potrebne radnje radi utvrđivanja uzroka zamućenja rijeke Une, kao i aktivnost na provjeri kvaliteta i ispravnosti vode iz uzoraka uzetih sa više lokacija. U informaciji je navedeno da Zavod za javno zdravstvo Unsko – sanskog kantona i Agencija za vodno područje rijeke Save sprovode opsežnu analizu uzetih uzoraka vode, čiji rezultati će biti javno objavljeni. Uz Informaciju su dostavljene informacije zaprimljene od navedenih institucija, a sve dalje informacije koje budu dostavljene Federalnom ministarstvu okoliša i turizma će biti blagovremeno dostavljene Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju.
Iz informacije Gradonačelnika Grada Bihaća utvrđeno je da su kontaktirali službu Civilne zaštite Grada Bosanska Krupa i Novo Grad u Republici Srpskoj, pri čemu je od Operativnog centra Civilne zaštite Unsko – sanskog kantona i Zavoda za javno zdravstvo Unsko – sanskog kantona pribavljen podatak da su nalazi uzoraka uzetih iz rijeke Une zadovoljavajući, ali se detaljni nalazi očekuju i o njima će Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju biti obavješteno, kada rezultati budu dostupni.
Iz informacije Ministarstva za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša Unsko – sanskog kantona utvrđeno je da su dana 12.08.2025. godine, od strane Zavoda za javno zdravstvo Unsko – sanskog kantona uzeti uzorci vode za ispitivanje na fizičko – hemijsku i mikrobiološku analizu, te da na spornom području nije uočeno uginuće ribe. Prema navodima informacije rezultat fizičko – hemijskih ispitivanja zadovoljava zahtjeve za vode.
Dana 04.09.2025. godine, Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju je zaprimilo odgovor Republičke uprave za inspekcijske poslove - sektor vodne inspekcije u kojem se navodi da su, po saznanju za zamućenje rijeke Une, odmah uzeti uzorci vode za piće, kao i uzorak vode sa vodotoka rijeke Une. Analizu uzoraka je izvršio Institut za javno zdravstvo Banja Luka. U odgovoru je navedeno da je voda za piće mikrobiološki ispravna i da se može koristiti, a uzorka vode sa vodotoka je pokazao da su analizirani parametri u granicama normale. Istog dana je sektor vodne inspekcije stupio u kontakt sa glavnim vodnim inspektorom u Federaciji BiH i usaglašeno je da se uzmu uzorci i sa vodotoka rijeke Une na teritoriji Federacije BiH, što je i učinjeno na način da su uzeta dva uzorka u razmaku od dva dana i obe analize su pokazale da su analizirani parametri u granicama normale.
Dana 05.09.2025. godine od strane Federalnog ministarstva okoliša i turizma dostavljen je Izvještaj o ispitivanju rijeke Une sa nekoliko lokacija u periodu nastalog zamućenja, koji je pripremljen od Agencije za vodno područje rijeke Save. Navedeno je da su na uzetim uzorcima sprovedene analize fizičko – hemijskih i hemijskih, ekotoksikoloških i i mikrobiloških parametara kvaliteta voda. Analize su pokazale da nije bilo odstupanja ispitivanih parametara od zahtjevanih klasa, a podaci o izvršenim analizama mogu se naći na službenoj internet stranicu Agencije.
Informacije vezane za rezultate ispitivanja voda iz rijeke Une koje su vršile nadležne institucije Republike Srpske se objavljuju na internet stranici nadležne institucije koja je izvršila uzorkovanje i ispitivanje.
Posebno se naglašava da je rijeka Una u fokusu Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju i zbog slučaja Trgovska gora i namjere Republike Hrvatske da se na Trgovskoj gori izgradi nuklerani objekat odlagalište – radioaktivnog i nuklearnog otpada. Cijeneći značaj rijeke Une, Ministarstvo je obavjestilo Republičku upravu civilne zaštite Republike Srpske
Dostaviti: MINISTAR
1. Naslovu,
2. a/a.
Bojan Vipotnik
