Nastavljena 12. sjednica NS RS: Najprije o Nacrtu zakona o visokom obrazovanju

Dvanaesta redovna sjednica Narodne skupštine Republike Srpske nastavljena je jutros, raspravom o raspravom o Nacrtu zakona o visokom obrazovanju.

Ovim Nacrtom definišu se uslovi osnivanja i rada visokoškolskih ustanova, privatnih i javnih, akreditovanje, upis studenata, ispitni rokovi, nastavni proces, izbor u naučno-nastavna zvanja i slično.

Po prvi put je precizno definisan postupak osnivanja javne visokoškolske ustanove, zatim postupak osnovanja privatne visokoškolske ustanove, kao i izdavanje dozvole za izvođenje novog studijskog programa, a što važećim Zakonom nije bilo precizno određeno.

Nacrtom je propisano da se određeni studijski programi, i to: medicina, stomatologija, farmacija, veterina, erhitektura, kao i određeni studijski programi iz oblasti umjetnosti ne mogu izvoditi kao vanredni studij.

Predviđeno je i da se nastavnim planom studija u prvom i drugom ciklusu utvrđuje 25 časova nastave sedmično, za razliku od odredbe važećeg Zakona prema kojoj je bilo propisano da se utvrđuje najmanje 20, a najviše 25 časova nastave.

Obavezni ispitni rokovi trebali bi biti: januarsko–februarski, aprilski, junsko–julski i avgustovsko–septembarski ispitni rok. Za razliku od važećeg zakona koji propisuje kao dva obavezna roka septembarski i oktobarski ispitni rok, u ovom nacrtu je izostavljen oktobarski.

Propisano je i da nastavniku prestaje radni odnos na visokoškolskoj ustanovi na kraju školske godine u kojoj je navršio 68 godina, a da će se ova odredba primjenjivati zaključno sa 30. septembrom 2021. godine.

Poslanici će, između ostalog, razmatrati i Nacrt strategije zapošljavanja Republike Srpske za period od 2016. do 2020. godine.

U Strategiji se navodi da se zaključno sa 31. decembrom 2015. godine na Zavodu za zapošljavanje nalazilo 135.585  lica, što je za 7.090, odnosno 5% manje u odnosu na isti period 2014. godine.

U Strategiji se ističe da su neformalna ekonomija i neformalna zaposlenost pojave koje su prisutne u Republici Srpskoj, a odnose se na zaposlenost koja nije obuhvaćena ili je nedovoljno pokrivena formalnim aranžmanima u zakonu ili u praksi. Prema podacima Agencije za statistiku BiH, neformalna zaposlenost  u periodu 2011–2013. godina na nivou BiH kreće se između 25% i 29% ukupne zaposlenosti, odnosno između 204.000 i 237.000 zaposlenih.

Navodi se i da je praksa isplate „plata u kovertama“ u velikoj mjeri zastupljena u Republici Srpskoj, a prema podacima Poreske uprave u  2013. godini 106 privrednih društava bez ijednog zaposlenog ostvarilo dobit u iznosu od 3,15 miliona KM.

Prema procjenama, poslodavci ne plaćaju doprinose za više od 100.000 formalno zaposlenih lica. Za dodatnih 200.000 zaposlenih poslodavci plaćaju doprinose na minimalne plate. Ukupno, za više od 300.000 zaposlenih ili oko 40% od ukupnog broja zaposlenih, doprinosi se uopšte ne plaćaju ili se plaćaju na najnižu platu .

Operativni cilj Strategije zapošljavanja je „Osiguranje veće povezanosti sistema obrazovanja sa tržištem rada“ . Razvijanje kulture rada i etike rada je označeno kao jedan od operativnih ciljeva iz potrebe da se aktivno utiče na svijest cijelog društva Republike Srpske.

Kao jedan od prioriteta definisano je i obezbjeđivanje preciznih podatka o aktivnoj ponudi radne snage,  a kao operativni cilj unapređenje zapošljavanja najranjivijih grupa nezaposlenih lica (mladi, lica sa invaliditetom, nacionalne manjine, žene, lica koja imaju više od 50 godina života...).   

Poslanici će se izjasniti i o Prijedlogu odluke o obrazovanju Anketnog odbora - Odbora za koordinaciju sa institucijama i organizacijama u vezi izgradnje Memorijalnog centra „Gradina“i praćenja usvajanja Deklaracije o genocidu Nezavisne Države Hrvatske nad Srbima, Jevrejima i Romima tokom Drugog svjetskog rata, u parlamentima drugih država. 

Anketni odbor Odbor za Donju Gradinu trebalo bi da ima predsjednika i deset članova, i to osam iz reda narodnih poslanika i tri spoljna člana.  Spoljne članove predlaže predsjednik Republike Srpske, ispred Kabineta predsjednika, predsjednik Vlade Republike Srpske i Javna ustanova Spomen područja Donja Gradina. 

Zadatak Anketnog odbora - Odbora za Donju Gradinu je da radi na što bržoj izgradnji Memorijalnog centra u Donjoj Gradini radi pijeteta prema žrtvama, kulture, sjećanja i obrazovanja budućih generacija, prevencije od ponavljanja ovih nemilih i tragičnih događaja i praćenja usvajanja Deklaracije i o svom radu podnese izvještaj Narodnoj skupštini Republike Srpske.     

U nastavku 12. sjednice pred poslanicima su sljedeće tačke dnevnog reda:

• Nacrt zakona o visokom obrazovanju;
• Nacrt zakona o Željeznicama Republike Srpske;
• Nacrt zakona o mirnom rješavanju radnih sporova;
• Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o socijalnoj zaštiti;
• Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o sudskoj policiji Republike Srpske;
• Nacrt strategije zapošljavanja Republike Srpske 2016 – 2020. godina;
• Godišnji izvještaj o rezultatima aktivnosti institucije Ombudsmana za ljudska prava Bosne i Hercegovine za 2015. godinu;
• Informacija o odlukama o pomilovanju u 2015. godini;
• Informacija o obavezama koje za Bosnu i Hercegovinu i Republiku Srpsku proističu iz procesa pridruživanja Evropskoj uniji sa pregledom mjera i aktivnosti realizovanih tokom 2015. godine, te o ostvarenim rezultatima u približavanju propisa Republike Srpske propisima Evropske unije;
• Informacija o realizaciji Osnova programa socijalnog zbrinjavanja radnika januar – decembar 2015. godine;
• Informacija o provođenju Strategije bezbjednosti saobraćaja na putevima Republike Srpske 2013 – 2022. godina, u 2015. godini;
• Prijedlog odluke o davanju saglasnosti na odluku Vlade Republike Srpske o prodaji 64,9998% akcija osnovnog kapitala akcionarskog društva Rudnici željezne rude „Ljubija“, Prijedor, metodom neposrednog odabira kupca;
• Prijedlog odluke o usvajanju Prijedloga Zoning plana  područja posebne namjene „Andrićgrad“ po skraćenom postupku;
• Prijedlog odluke o usvajanju Prijedloga Plana parcelacije za autoput Banja Luka - Doboj po skraćenom postupku;
• Prijedlog odluke o obrazovanju Anketnog odbora – Odbora za koordinaciju sa institucijama i organizacijama u vezi izgradnje Memorijalnog centra „Gradina“ i praćenja usvajanja Deklaracije o genocidu Nezavisne Države Hrvatske nad Srbima, Jevrejima i Romima tokom Drugog svjetskog rata u parlamentima drugih država – prijedlog Kluba poslanika SDS – K;
• Izbor i imenovanja.

U prvom dijelu sjednice prošle sedmice usvojeno je ukupno osam zakona, dok je Nacrt zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju upućen u javnu raspravu, koja treba biti provedena u roku od jednog mjeseca.