PITANJE:
Narodni poslanik Begija Smajić, Poslanička grupa Zajedno za BiH, postavila je na Osamnaestoj sjednici, održanoj 28. septembra 2021. godine
POSLANIČKO PITANJE
MINISTARSTVU PROSVJETE I KULTURE
Kada planirate uvesti nacionalnu grupu predmeta u JU OŠ „Sveti Sava“ Kotor Varoš za učenike bošnjačke nacionalnosti, imajući u vidu da je Ustavni sud 8. septembra odbio kao neosnovanu apelaciju Vlade RS i JU OŠ „Sveti Sava“ Kotor Varoš podnesene protiv Presude Vrhovnog suda RS od 14. novembra 2019. godine?
Vrhovni sud RS je usvojio tužbeni zahtjev učenika bošnjačke nacionalnosti i njihovih roditelja iz Vrbanjaca (Kotor Varoš) utvrdivši diskriminaciju učenika, povredu prava na obrazovanje i nejednak tretman u odnosu prema drugoj djeci. Presuda Vrhovnog suda RS je pravosnažna i njom je naloženo OŠ „Sveti Sava“ Kotor Varoš, kojoj pripada PŠ Vrbanjci, ali i entitetu RS, da u tu školu uvede nacionalnu grupu predmeta po bosanskom planu i programu Zeničko – dobojskog kantona.
Obilježavanje nedjelje dječijih prava u školama RS u prvoj sedmici oktobra je besmisleno ako na prostoru ovog entieteta postoje djece čija su osnovna ljudska prava uskraćena, stoga očekujem da u što kraćem roku ispoštujete Presudu Vrhovnog suda RS.
ODGOVOR:
Broj:07.041/011-313/ 21
Dana,15. 10. 2021. godine
NARODNA SKUPŠTINA
REPUBLIKE SRPSKE
Predmet: Odgovor na poslaničko pitanje
Narodni poslanik Begija Smajić, Poslanička grupa Zajedno za BiH, postavio je na 18. redovnoj sjednici Narodne skupštine Republike Srpske, održanoj 28. septembra 2021. godine, sljedeće poslaničko pitanje:
„Kad planirate uvesti nacionalnu grupu predmeta u JU OŠ ''Sveti Sava'' Kotor Varoš za učenike bošnjačke nacionalnosti, imajući u vidu da je Ustavni sud 8. septembra odbio kao neosnovanu apelaciju Vlade RS i JU OŠ ''Sveti Sava'' Kotor Varoš podnesene protiv Presude Vrhovnog suda RS od 14. novembra 2019. godine?
Vrhovni sud RS je usvojio tužbeni zahtjev učenika bošnjačke nacionalnosti i njihovih roditelja iz Vrbanjaca (Kotor Varoš) utvrdivši diskriminaciju učenika, povredu prava na obrazovanje i nejednak tretman u odnosu prema drugoj djeci. Presuda Vrhovnog suda RS je pravosnažna i njom je naloženo OŠ ''Sveti Sava'' Kotor Varoš, kojoj pripada PŠ Vrbanjci, ali i entitetu RS, da u tu školu uvede nacionalnu grupu predmeta po bosanskom planu i programu Zeničko-dobojskog kantona.
Obilježavanje nedjelje dječijih prava u školama RS u prvoj sedmici oktobra je besmisleno ako na prostoru ovog entiteta postoje djeca čija su osnovna ljudska prava uskraćena, stoga očekujem da u što kraćem roku ispoštujete Presudu Vrhovnog suda RS.''
U skladu sa članom 80. Poslovnika o radu Vlade Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 123/18), kao i članom 245. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 66/20), dajemo sljedeći:
O D G O V O R
5. marta 2002. godine između ministra obrazovanja, nauke, kulture i sporta Federacije Bosne i Hercegovine i ministra obrazovanja Republike Srpske potpisan je Privremeni sporazum o zadovoljavanju posebnih potreba i prava djece povratnika. Navedeni dokument je trebao da pomogne da se otklone brojni problemi djece povratnika prilikom početka pohađanja nastave u školama u mjestima njihovog povratka. Navedeni sporazum je primjenjivan samo u Republici Srpskoj, dok isti nije primjenjivan ili je djelimično primjenjivan u Federaciji Bosne i Hercegovine prema djeci povratnika srpske nacionalnosti. Sporazum je donešen kao privremeno prelazno rješenje, s obzirom na to da se nedostatak adekvatnog obrazovanja navodio kao jedna od osnovnih prepreka za povratak i u samom sporazumu je navedeno da će ponuditi jednaka privremena rješenja za sve.
Nakon donošenja Privremenog sporazuma o zadovoljavanju posebnih potreba i prava djece povratnika na teritoriji Republike Srpske i Federaciji BiH doneseno je niz zakonskih propisa i to: Zakon o osnovnom obrazovanju i vaspitanju Republike Srpske, Zakon o osnovnom obrazovanju i vaspitanju Federacije Bosne i Hercegovine, kojim propisima nije predviđena mogućnost uvođenja nacionalne grupe predmeta po programu iz Federacije BiH u Republici Srpskoj i obratno.
Napominjemo da je Ustavni sud BiH donio presudu broj U-26/13 od 10.04.2015. godine, kojom je utvrđeno da su Zakon o osnovnom obrazovanju i vaspitanju i Zakon o srednjem obrazovanju i vaspitanju Republike Srpske kao i zakoni kantona u FBiH u skladu sa Ustavom BiH, članom 14. Evropske Konvencije u vezi sa odredbama člana 2. Protokola broj 1 uz Evropsku Konvenciju, te članom 1. Protokola broj 12 uz Evropsku Konvenciju, tj. da u navedenim zakonima nije propisana diskriminacija ni u jednom članu po bilo kojem osnovu kao što je: pol, rasa, vjera, boja, jezik, političko ili drugo mišljenje, nacionalno ili socijalno porijeklo povezano sa nacionalnom manjinom, imovinom, rođenjem i dr.
Nesporno je da je dana 14.11.2019. godine, Vrhovni sud Republike Srpske, donio Presudu br. 73 0 P 018311 19 Rev 2, kojom se revizija tužioca usvaja, obe nižestepene presude preinačavaju na način da je presudom, između ostalog, utvrđeno da su tuženi onemogućavanjem, ograničavanjem i isključivanjem uvođenja nacionalne grupe predmeta po bosanskom nastavnom planu i programu Zeničko-Dobojskog kantona u Federaciji Bosne i Hercegovine (jezik i književnost, istorija, geografija, priroda i društvo), povrijedili pravo tužioca na jednako postupanje, pa se slijedom toga nalaže tuženima, da solidarno izvrše radnje, kojima će se ukloniti diskriminacija i njene posljedice i obezbijediti pravo tužioca na jednako postupanje, na način što će se tuženima, uvesti nacionalna grupa predmeta po bosanskom nastavnom planu i programu Zeničko-Dobojskog kantona u Federaciji Bosne i Hercegovine (jezik i književnost, istorija, geografija, priroda i društvo).
Iako je u školama Republike Srpske, prije donošenja Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju, uvedena nacionalna grupa predmeta prema Privremenom sporazumu o zadovoljavanju posebnih potreba i prava djece povratnika, u kojima je bilo 18 ili više djece povratnika u razredu (ili minimalni broj propisan zakonom, koji se traži za mješovite razrede), na koji se sporazum poziva sud kod donošenja presude čije se izvršenje traži, napominjemo da nije moguće uvođenje nacionalne grupe predmeta pojedinačno za učenike, odnosno nisu ispunjeni uslovi za postupanje naloženi navedenom presudom suda iz razloga što tužioci, na koje se odnosi presuda, više nisu učenici škole, odnosno istu su završili, a samo dva tužioca su učenici završnih razreda osnovne škole.
Imajući u vidu navedeno, kao i činjenicu da tužioci više nisu učenici škole, slijedi da za njih nije moguće uvesti nacionalnu grupu predmeta, odnosno postupiti po Presudi Vhovnog suda Republike Srpske, broj: 73 0 P 018311 19 Rev 2 od 14.11.2019. godine.
Dostavljeno : MINISTAR
1. Naslovu
2. A/a dr Natalija Trivić